Vandaag 30 jaar geleden, op 12 augustus 1990, won Stefan Edberg het toernooi van Cincinnati en werd daarmee nummer 1 van de wereld. Edberg lijkt een beetje een vergeten speler, in vergelijking tot zijn concurrenten van toen, zoals bijvoorbeeld Ivan Lendl en Boris Becker. Waarschijnlijk komt dat door zijn bescheiden voorkomen. Maar een groot kampioen was hij zeker!
In totaal heeft Edberg zes Grand Slams gewonnen: twee keer de Australian Open, twee keer Wimbledon en twee keer de US Open. Toen hij Cincinnati won, in de finale van Brad Gilbert, had hij al vier Grand Slams gewonnen. Maar steeds moest hij Ivan Lendl op de wereldranglijst boven zich dulden. Tot 12 augustus 1990. Als junior excelleerde Edberg al. Hij is de enige tennisser in de geschiedenis die als junior het Calender Grand Slam won: alle vier de Grand Slams in één jaar. Maar aan de voltooiing daarvan zit een dikke rouwrand. Op 10 september 1983 speelt Edberg de finale van de US Open bij de junioren tegen Simon Youl. Edberg serveert en slaat een ace door het midden. De bal raakt met hoge snelheid de lies van lijnrechter Dick Wertheim. Wertheim valt achterover van zijn stoel, op zijn hoofd, en wordt bewusteloos en met interne bloedingen in zijn hoofd afgevoerd. Vier dagen later overlijdt hij. De familie van Wertheim eist van de US Tennis Association een schadevergoeding van 2,25 miljoen dollar, omdat de USTA aansprakelijk zou zijn doordat de bond van lijnrechters een ‘ready position’ eist: een actieve houding, voorover geleund, met de handen op of boven de knieën. Met die houding zou een lijnrechter kwetsbaar zijn.
Aanvankelijk wordt de USTA voor 25% verantwoordelijk gehouden voor de dood van Wertheim. Maar in hoger beroep wordt de bond vrijgesproken. De ready houding voor lijnrechters zou onderdeel zijn van een normaal en acceptabel risico tijdens tenniswedstrijden. Edberg won de finale uiteindelijk en realiseerde daarmee het Grand Slam. Maar hij voelde zich schuldig aan de dood van Wertheim en overwoog te stoppen met tennissen. Gelukkig deed hij dat niet.
Wat volgde was een prachtige tenniscarrière, met als gezegd zes Grand Slam overwinningen en 72 weken de nummer 1 van de wereld. Die prestaties worden zelden gememoreerd. Begrijpelijk wellicht, want er zijn tennissers met méér Grand Slams, die langer nummer 1 waren. Toch laat Edberg het tennis een paar mooie records en statistieken na. Vijf keer won hij de ATP Sportmanship Award, die in 1996 naar hem werd vernoemd: de Stefan Edberg Sportmanship Award. Edberg en John McEnroe zijn de enige spelers die zowel nummer 1 van de wereld in de singel als in de dubbel zijn geweest. Hij behoort tot de eliteclub van spelers die bij alle vier de Grand Slams de finale hebben gehaald. Alleen Roland Garros won hij niet, ondanks een voorsprong van 2-1 in sets in de finale van 1989 tegen Michael Chang. In 1992 maakte hij dat enigszins goed, door de US Open te winnen nadat hij in drie wedstrijden in de vijfde set een break achter had gestaan, waaronder in de halve finale tegen Chang.
En ook een mooi weetje: Edberg is de enige speler in de Open Era die op Wimbledon een triple bagel realiseerde. Dat deed hij in de eerste ronde in 1987, tegen landgenoot Stefan Eriksson: 6-0, 6-0, 6-0. Maar meer dan de cijfers en statistieken herinneren we de sportiviteit en de schoonheid van het spel van Stefan Edberg. Zijn gevoelstennis, zijn vloeiende enkelhandige backhand en zijn ongeëvenaard natuurlijke en effectieve netspel. In de huidige tijd van het krachttennis verlangen we af en toe terug naar een speler als Stefan Edberg.
mastertennis.org 