Vandaag is het een feit: Novak Djokovic is 310 weken de nummer 1 van de wereld en evenaart daarmee het record van Roger Federer. Volgende week verbetert hij dat record. We maken een reis door de carrière van Djokovic.
De vaste nummer 3
Het was op 9 juli 2007 dat Novak Djokovic voor het eerst de nummer 3 van de wereld werd. Dat werd hij op de maandag na Wimbledon. Hij verloor bij dat toernooi in de halve finale van Rafael Nadal, na opgave in de derde set. Dat was in een tijd dat Djokovic een naam had als slapjanus en opgever. Uit die tijd herinneren we ons vooral de ‘ademhalingsproblemen’ waar hij regelmatig mee kampte. Het waren vaak vage klachten waardoor Djokovic regelmatig wedstrijden voortijdig staakte.
Zeven maanden na Wimbledon won Novak Djokovic voor het eerst een Grand Slam toernooi: de Australian Open van 2008. Cruciaal voor die overwinning was de halve finale tegen Roger Federer. Federer was op dat moment de onbetwiste nummer 1 van de wereld, maar hij leek kwetsbaar. Djokovic daarentegen was in supervorm. Hij was de favoriet. En hij maakte dat waar.
Het was ook de tijd van de animositeit tussen Djokovic en Federer. Djokovic was de straatvechter met ambitie; met grootse plannen om de beste van de wereld te worden. Hij had lak aan reputaties. En dat gold ook voor zijn ouders. Zijn moeder verkondigde na de gewonnen partij tegen Federer: “de koning is dood, leve de nieuwe koning!”. Dat was op dat moment misplaatst. Djokovic had potentie, maar de koning was hij allerminst.
Roger Federer en Rafael Nadal maakten in de navolgende jaren nog gewoon samen de dienst uit. Novak Djokovic was de vaste nummer 3 van de wereld, de beste van de rest. En er waren geen aanwijzingen dat dat zou veranderen.
2011: op weg naar nummer 1
Na zijn overwinning op de Australian Open haalde Djokovic pas ruim tweeënhalf jaar later weer de finale van een Grand Slam toernooi. Dat was bij de US Open van 2010. Die finale verloor hij kansloos van Nadal. Maar na jaren in de schaduw van Federer en Nadal bleek dat toernooi het begin van méér.
Djokovic had zijn fysieke problemen inmiddels onder controle, mede dankzij glutenvrij eten. Bij het begin van 2011 had hij een complete metamorfose ondergaan. Dat jaar werd één van de meest succesvolle jaren van een tennisser ooit. Djokovic begon 2011 met 41 winspartijen op rij. Hij won in totaal 10 toernooien, waarvan 5 Masters en 3 Grand Slams. En aan het eind van het jaar had hij een positieve balans van 10-1 in wedstrijden tegen Federer en Nadal.
Die ene nederlaag leed Djokovic tegen Federer, in de halve finale van Roland Garros. Dat was het eind van de reeks van 41 achtereenvolgende overwinningen. Maar het bracht Djokovic niet van zijn stuk. Na Roland Garros pakte hij de draad weer op tijdens Wimbledon. In de finale van het grootste toernooi van het jaar won hij van Nadal, de nummer 1 van dat moment, en werd hij voor het eerst zelf de nummer 1, de beste van de wereld. Ook op de US Open won hij de eindstrijd van Nadal. Ondanks zijn dominantie was die US Open nog maar zijn vierde Grand Slam overwinning. Niemand dacht er op dat moment aan dat Djokovic zich ooit zou gaan mengen in de strijd om de Greatest of All Time.
2012-2017: de tussenjaren
Anders dan Roger Federer, die 237 achtereenvolgende weken de nummer 1 van de wereld was, kennen de 310 weken van Novak Djokovic onderbrekingen. Djokovic verloor zijn nummer 1 positie in juli 2012 aan Federer, nadat Federer Wimbledon had gewonnen. Aan het eind van dat jaar pakte Djokovic de toppositie weer terug, om die in oktober 2013 weer te verliezen, deze keer aan Rafael Nadal.
Het was wederom op Wimbledon dat Djokovic opnieuw de nummer 1 van de wereld werd. En wéér deed hij dat door in de finale te winnen van één van de twee leden van de toenmalige Grote Twee: Federer. Als er een moment valt aan te wijzen waarop de Grote Twee definitief de Grote Drie werden, dan is het die Wimbledonfinale.
Maar er was nog een kaper op de kust. De Grote Drie zou de Grote Vier worden. De Big 4. Die nummer 4 was Andy Murray. Novak Djokovic had zijn topjaar 2011, Andy Murray een topjaar in 2016. Na een spectaculair tweede deel van het jaar, waarin Murray vrijwel ieder toernooi won dat hij speelde, was de finale van de World Tour Finals tussen Djokovic en Murray een directe strijd om de nummer 1 positie op de wereldranglijst. En die werd gepakt door Murray.
De nederlaag tegen Murray was het begin van een terugval van Novak Djokovic. Het jaar 2017 werd voor hem een rampjaar. Hij haalde geen enkele finale van een Grand Slam. Hij kampte naar verluidt met motivatieproblemen en raakte tevens geblesseerd aan zijn elleboog. Het was het jaar van zijn nederlaag op de Australian Open tegen Denis Istomin en op Wimbledon tegen Tomas Berdych. Die laatste wedstrijd was voor Djokovic de druppel, ook fysiek. Om te herstellen en zich weer op te laden, speelde hij de rest van 2017 niet meer. De nummer 1 positie raakte ver uit het zicht.
2018: de comeback
Op een andere manier was 2018 wellicht een nog mooier en beter jaar van Novak Djokovic dan 2011. Het was het jaar van zijn grootse comeback. Hij begon 2018 nog matig tot slecht, met verliespartijen op de Australian Open tegen Hyeon Chung en op Roland Garros tegen Marco Cecchinato. Op de wereldranglijst van 18 juni 2018 stond Djokovic slechts 22e. Niemand die op dat moment dacht dat Djokovic een kans zou maken op de positie van eindejaars nummer 1.
Maar in het tweede deel van 2018 was Djokovic fenomenaal. Eerst met de winst op Wimbledon (in de finale tegen de leeg gespeelde Kevin Anderson) en vervolgens met overwinningen bij de Masters toernooien van Cincinnati en Shanghai, met tussendoor winst van de US Open. Het begin van die succesvolle reeks lag bij de halve finale op Wimbledon, tegen Rafael Nadal. Dat was de memorabele thriller over twee dagen, die Djokovic won met 10-8 in de vijfde set. De kiem was gelegd voor de zegetocht naar opnieuw de eerste plaats op de wereldranglijst.
2018 tot heden
Met een korte onderbreking van twee maanden is Novak Djokovic sinds die gedenkwaardige tweede helft van het jaar 2018 de nummer 1 van de wereld. En dat zal hij nog wel even blijven.
Het recordaantal weken als nummer 1 bereikte Djokovic volledig in het tijdperk van Federer en Nadal, vanaf de eerste week als nummer 1 in juli 2011 tot de dag van vandaag. En dat is onvoorstelbaar knap. Sommige tennisvolgers relativeren het record vanwege de huidige ranking over twee jaar, waardoor de overwinning van Djokovic op Wimbledon van 2019 meetelt in zijn puntenaantal. Maar daar staat tegenover dat in het puntenaantal van Rafael Nadal, de nummer 2 op de ranglijst, diens overwinning op de US Open van 2019 ook nog steeds meetelt.
En bovendien: ook over de afgelopen 12 maanden (de systematiek van de ranking in normale tijden) is Djokovic de speler met de meeste punten. Zijn mijlpaal van 310 weken nummer 1 van de wereld is dan ook volkomen terecht.
De toekomst zal uitwijzen welke andere records Novak Djokovic verder nog gaat verbeteren. Vrij naar de woorden van zijn moeder in 2008: deze koning is nog niet dood.
mastertennis.org 